Dvadeseti vek obeležen je brojnim revolucionarnim otkrićima koji su menjali poznate činjenice, otkrivali nove i pomerali granice nauke - od “opšte teorije relativnosti” preko otkrića penicilina do slanja čoveka na mesec. A ove godine obeležava 100 godina od jednog revolucionarnog otkrića na polju moderne medicine. Čak sedam godina pre čuvenog otkrića penicilina, 1921. godine grupa naučnika sa Univerziteta u Torontu otkrila je insulin - čime je dijabetes, iz bolesti sa smrtnim ishodom, postala hronično oboljenje sa kojim se može uspešno živeti.
Na sajtu Dijabetološkog saveza Srbije možemo pronaći definiciju, da je: “šećerna bolest ili dijabetes hronični, neizlečivi sistemski poremećaj metabolizma, koji se karakteriše trajno povišenim nivoom glukoze u krvi. Uglavnom je uslovljen naslednim faktorima, a nastaje zbog smanjene sekrecije ili smanjenog biološkog dejstva hormona insulina, odnosno u kombinaciji ova dva faktora.” Iako genetika igra značajnu ulogu, za dijabetes se kaže i da je to bolest modernog doba i savremenog stila života, a ide i ruku pod ruku sa problematikom gojaznosti.
Dijabetes tipa 1 najčešće se razvija kod dece i mladih, ali se može javiti i u bilo kojem drugom dobu. Kod osoba sa dijagnostikovanim tipom 1 dijabetesa, telo prestaje da proizvodi insulin - hormon koji pomaže ćelijama da proizvode transportere glukoze i pomeraju ih na ćelijski zid tako da glukoza ulazi u ćeliju gde se može pretvoriti u energiju. Bez insulina, glukoza se zadržava u krvi, prouzrokujući rast šećera u krvi. Ovo je hronično, autoimuno oboljenje koje nije izlečivo, ali sa kojim se može voditi normalan i zdrav život. Stay tuned, u petak Gala ti donosi savet kako biti podrška i pomoć prijatelju sa dijagnostikovanim dijabetesom.
Dijabetes tipa 2 je malo drugačija priča, ono je metaboličko oboljenje kod kojeg telo ima problema u upotrebi hormona insulina u kontrolisanju šećera u krvi. Kod dijabetesa tipa 2, telo proizvodi dovoljno ili previše insulina od onoga koliko bi bilo dovoljno. Kod prekomerne proizvodnje insulina, javlja se insulinska rezistencija. Ćelije u mišićima bi normalno pokupile glukozu iz krvi, ali insulinska rezistencija slabi ovaj napor pa dolazi do porasta štetnog nivoa masti i šećera u krvi.
Prevencija dijabetesa tipa 2 moguća je u 80% slučajeva, a vezuje se za faktore načina života koji se uglavnom mogu kontrolisati. Ovi faktori uključuju konzumaciju alkohola (posebno piva), pušenje, stres, manjak fizičke aktivnosti, dobijanje na težini, manje od tri obroka dnevno ili ishrana bogata mastima ili jednostavnim šećerima. O ovim lifestyle temama se i mi bavimo, a uvek možeš i sam izračunati rizik od dijabetesa tipa 2 - putem ovog testa.
Iz
svakodnevnog života možemo pronaći sjajne i inspirativne životne priče ljudi
kojima je dijagnostikovan dijabetes, a koji svojim primerima brišu granice i
žive život punim gasom. Ninoslav Rašković je naš prvi maratonac sa tip 1
dijabetesom. Ako ukucate ime Marija Glišin naći ćete nekoliko inspirativnih
tekstova na temu tinejdžerskog dijabetesa. A znate i za Nicka Jonasa iz grupe
Jonas Brothers, on svoju bitku sa dijabetesom vodi od 13. godine. Ima još mnogo
inspirativnih ljudi koji svakodnevno pobeđuju u svojim malim dnevnim bitkama
protiv dijabetesa - možda i u tvojoj okolini ili si to ti. Not all heroes wear
capes!
